Avasküler nekroz, yani kabaca kemik çürümesi ya da bölgesel kemik erimesi olarak adlandırdığımız bu rahatsızlık vücudumuzdaki birçok kemikte görülebilmektedir. Daha çok çocukluk ve gelişme çağında ortaya çıkar. Temel patoloji kemiğin beslenmesinde bozukluk oluşmasıdır.
Avasküler nekroz un sebebi genellikle bilinmiyor. Bilinen sebepler arasında, alkolizm, kortizon kullanımı, bağışıklık sistemini baskılayan hastalık ya da ilaçlar, pıhtılaşma bozukluğu olanlarda ve iltihaplı romatizması olanlarda risk daha fazladır.
Avasküler nekroz sonucu kemiğin beslenmesi bozulur, kemikte ödem meydana gelir. Bu başlangıç döneminde röntgende hiçbirşey görülmeyebilir. Hastanın ağrısı olamyabilir. Hastalık ilerledikçe kemiğin yapısı gittikçe bozulur, daha kırılgan hale gelir. Hastada ağrı ve fonksiyon buzklukları başlar. Eğer hastalığın ilerlemesi devam ederse kemiğin oluşturduğu eklemde kireçlenmeye neden olur, ağrı ve fonksiyon bozukluğu daha da kötüleşir.
Biz bu yazımızda erişkinlerde sık gördüğümüz kalça ekleminin kemiği olan femur başının avasküler nekrozundan bahsedeceğiz.
Femur Başı Avasküler Nekrozu
Osteonekroz = Avasküler Nekroz = Kemik çürümesi = Bölgesel Kemik Erimesi olarak ismlendirebileceğimiz bu rahatszılıkta kemiğin kanlanmasının kesintiye uğraması söz konusudur. Kalça ekleminin kırık çıkıkları, sistemik veya lokal damarsal patolojiler buna sebep olabilir. Erişkinlerde kortizon ve alkol kullanımı en sık gördüğümüz nedenlerdir.
Hastalar genellikle kasık bölgesindeki ağrıdan şikayet ederler. Ağrı genellikle kasıktan dize doğru yayılır. Hareketle, yürümekle kötüleşir, istirahatle azalır. Zamanla kalça eklem hareketlerinde kısıtlanma ve yürüme bozukluğu görülür.
Tanı için röntgen, manyetik rezonans ( MR ) ve bilgisayarlı tomografi ( BT ) kullanılır. Erken dönemde MR daha duyarlıdır.
Tedavide en önemli faktör, sebep olan şeyin ortadan kaldırılmasır. Örneğin alkol kullanımı varsa bırakılmalı, kortizon kullanımı varsa mümkün olan en düşük doza indirilmeli ya da kesilmelidir. KAn yağları ve diyabet kontrol altına alınmalıdır. En az 4-8 hafta kadar etkilenen eklem yük verilmez. Baston, koltuk değneği ve benzeri araçlar kullanılır. Birtakım damar açıcı ilaçlar, kan sulandırıcı ilaçlar, kemik erimesi ilaçları tedavide kullanılabilen ilaçlardır. Ancak etkileri net değildir. Etkilenen bölgeye ve eklem içine birtakım iyieştirci özelliği olan ilaçlar iğne ile verilebilir. Bazı hastalarda hiperbarik oksijen tedavisi etkili bulunmuştur. Bu tedavilerden fayda görmeyen ve rahatsızlığı ilerleyen hastalarda cerrahi seçenekler gündeme gelebilir.