Baş ağrıları toplumda en sık görülen rahatsızlıklardan biridir.  Her aşamadaki hekime en sık başvuru nedenlerinin başında gelmektedir.

Uluslararası baş ağrısı derneği , baş ağrılarını sınıflamıştır;

A) Birincil baş ağrıları; herhangi bir hastalıkla ilişkili olmaksızın ortaya çıkan baş ağrısıdır. Tüm baş ağrılarının %90’ı bu gruptadır. Bu grupta yer alan baş ağrısı türleri şunlardır:

1. MİGREN
2. Gerilim tipi baş ağrısı
3. Küme baş ağrısı
4. Diğer birincil baş ağrıları

B) İkincil baş ağrıları; Sinir sistemini ya da diğer sistemleri  ilgilendiren hastalıklara bağlı gelişen baş ağrılarıdır. Tüm baş ağrılarının %10 ‘u bu grupta yer almaktadır. İkincil baş ağrısı nedenlerinden bazıları şunlardır:

1. 1Baş ve boyun travması ile ilgili
2. Baş ve boyun damar hastalıkları ile ilgili
3. Kafa içi lezyonlara bağlı
4. Enfeksiyonlarla ilgili
5. Psikiyatrik hastalıklarla ilişkili
6. İlaç ve madde kullanım yoksunluğu ile ilgili
7. Metabolik ve sistemik hastalıklarla ilişkili

C) Kranyal nevraljiler, diğer baş ağrıları

MİGREN

Migren Nedir?

Migren,  birincil baş ağrılarında ikinci sıklıkta görülen, toplumun  %10’dan fazlasını etkileyen , kişinin yaşam kalitesini bozan ciddi bir sağlık problemidir.  Türkiye’de yaşam boyu migren görülme sıklığı %16 olup, kadınlarda daha sık görülmektedir.

Migren nasıl ve neden oluşur?

Migrenin nedeni henüz tam olarak aydınlatılamamış olmakla birlikte , beyin ve kafatasımızdaki  sinir ve damar sorunları ile ilgili olduğu ileri sürülmektedir.

Migren belirtileri nelerdir?

Migrenin en önemli belirtisi baş ağrısıdır. Bu baş ağrısı genellikle yarım, zonklayıcı tarzda olup, beraberinde bulantı , kusma, ışığa ve sese karşı hassasiyet vardır.  

Migren tipleri nelerdir?

Aura; Migren atağının başlamasından önce görülen bazı bozukluklardır. Bunlar, gözlerde ışık çakmaları, konuşma bozuklukları gibi belirtilerdir. Auralı migren, migrenli hastaların %10’unda görülür.

Aurasız migren, migrenin en sık görülen tipidir. Tipik olarak, zonklayıcı, yarım baş ağrısıdır. Ortalama 4-72 saat arasında süren bir migren atağı vardır. Ağrı ile birlikte ışığa, sese karşı hassasiyet, bulantı ve kusma olabilmektedir.

Gerilim baş ağrıları

En sık görülen baş ağrısı tipidir. Belli aralıklarla tekrarlayabilir ya da sürekli bir halde görülebilir. Dakikalar veya günlerce süren baş ağrıları vardır. Ağrı , basınç ve gerilme tarzında olup,  sıklıkla ense kökü ve şakaklarda görülmektedir. Bulantı ve kusma pek görülmez. Bu yüzden aurasız migrenle sık karışır. Ancak bu iki ağrı tipi bir çok hastada birlikte de görülmektedir.  Gerilim baş ağrısı, fibromiyalji hastalarında sık görülmektedir.

Küme baş ağrısı

Genellikle tek taraflı,  göz çevresinde olan, 15 dakika ile 3 saat arasında süren bir ağrı türüdür. Her gün ya da birkaç gün aralıklarla olabilmektedir. Ağrı ile birlikte gözyaşı ve burun akıntısı sıklıkla olmaktadır.  Ağrı atakları arasında, aylar, yılar süren ağrısız iyileşme dönemleri görülebilmektedir.

MİGREN TEDAVİSİ

Baş ağrısı tedavisinde amaç, ağrının şiddetini  ve atak sıklığını azaltmaktır.

Migren tedavisinde ne tür ilaçlar kullanılmaktadır?

Migren tedavisi  iki grupta değerlendirilmektedir. Akut ve kronik migren.  Akut migren krizi tedavisinde ilaç tedavileri başta gelmektedir. Bu ilaçlar, ağrı kesiciler,  bulantı ve kusma ilaçları, morfin türevleri  ve migren krizi ilaçlarıdır.  Migren krizi ilaçları, sadece kriz geldiğinde ya da hemen farkedildiğinde alınmalı, migren krizi geçince kullanılmamalıdır. Migren krizi başarıyla geçtikten sonra, uzun süre kullanılabilcek ilaçlara geçilir. Bu ilaçlar migren ataklarının, migren krizinin sıklığını ve şiddetini azaltmaya yönelik tedavilerdir.  Bu grupta , antidepresan ilaçlar, epilepsi ilaçları, botulinum toksini, ağrı kesici ilaçlar, vitaminler bulunmaktadır.

Migren tedavisinde ilaç dışı tedaviler var mıdır?

Baş ağrılarının tedavisinde ilaç dışı tedavi yaklaşımlarının tek başına veya birlikte uygulandığında, hastaların yaklaşık %50’ sinde başarılı olduğu gözlenmiştir.  Daha çok kronik migren ve gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinde ilaç dışı birçok alternatif tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu yöntemler, migren ağrısının yok edilmesinde, migren ataklarının sıklığının azaltılmasında, kişinin stress ve sıkıntılarıyla başa çıkabilme gücünün arttırılmasında etkili olabilmektedir. Bu tedavilerden öne çıkanları, botulinum toksini, nöral terapi, akupunktur, egzersiz ve masajdır.

Kronik migren tedavisinde botulinum toksini

Son yıllarda migren ve gerilim tipi baş ağrılarında botulinum toksini ile ilgili çalışmalar yoğun olarak sürmektedir. Enjekte edildiği bölgede sinir ve kas arasındaki iletimi uzun süreli ve geçici olarak durdurmaktadır. Uygulanmasından 2 hafta sonra etkisi maksimuma çıkar, 3-6 ay arasında sinir iletimi geri gelir, ancak ağrı kesici etkisi daha uzun süreli olabilmektedir.

Yapılan çalışmalarda, yan etkileri nedeniyle tedaviyi sonlandırma yüzdesi düşüktür. Yani genellikle güvenli bir şekilde uygulanabilmektedir.  Baş ve boyundaki önceden bildiğimiz, yaklaşık 15-20 noktaya enjeksiyon uygulanmaktadır. Kronik migren ve gerilim tipi baş ağrılarında iyi bir alternatif gibi görünmektedir.

Kronik migren tedavisinde nöral terapi

Nöral terapi, lokal anestezik dediğimiz birtakım ilaçların tuzlu su ile sulandırılarak cilt altı dokulara enjeksiyonu yöntemidir. Migren tedavisinde alternatif tedavi seçeneklerinden biridir. Baş , boyun ve yüzdeki bazı özel noktalara enjeksiyon yapılmaktadır.  Sinir sisteminin dengeye sokulmasında etkili olduğu ileri sürülmektedir.  Yan etkileri oldukça düşüktür. İstanbul’ daki en geniş kapsamlı olan ağrı kliniğimizde migren tedavisinde nöral terapi uygulamasını, akupunktur ile kombine olarak yapmaktayız.

Migren tedavisinde akupunktur

Migren tedavisinde , özellikle migren ataklarının sıklığını önlemede ,stresi  azaltmada etkili olabilen bir yöntem olan akupunktur, geleneksel  bir uzak doğu iğneleme tekniğidir. Vücudumuzdaki bazı özel akupunktur noktalarının iğne ile uyarılması sonucunda ortaya çıkan birtakım sinirsel mekanizmalar ile etki gösterdiği savunulmaktadır. Migren dışında, gerilim baş ağrısı, fibromiyalji, kas sendromları, kronik yorgunluk, hafif depresyon gibi rahatsızlıklarda da başarıyla uygulanmaktadır. Kliniğimizde akupunktur tedavisi, sağlık bakanlığı onaylı sertifika sahibi uzman doktorumuz tarafından yapılmaktadır. ( Bakırköy Ağrı ve Akupunktur Merkezi – İstanbul,  Uzm Dr Ahmet Sümen )

Migren tedavisinde stress ile başa çıkma  ve gevşeme teknikleri

Bu amaçla, tüm hastalara uyku kalitesini artırmaya yönelik düzenlemeler, düzenli yemek, düzenli egzersiz önerilmelidir.  Sigara ve alkolden vazgeçilmesi tavsiye edilmeli,  psikolojik destek verilmelidir. Biyofeedback dediğimiz gevşeme teknikleri, fizik tedavi yöntemleri, masaj, soğuk  - sıcak uygulamaları yararlı olmaktadır.