DİZ PROTEZİ OLAN HASTALARDA AĞRI KAYNAKLARI
Total diz protezi, ilerlemiş kireçlenmesi olan hastalarda, hastanın ağrısını gidermek, hareketini ve dolayısıyle yaşam kalitesi arttırmak için yapılabilecek en etkili tedavidir. Günümüzde cerrahinin başarı şansı yüksek olmasına rağmen, diz protezi olan hastaların yaklaşık %20’sinde ameliyat sonrasında ağrı devam etmektedir. Ağrının devam etmesi hem hastanın hem de doktorun mutsuzluğuna neden olmakta ve birtakım sosyal ve adli sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Ağrıya neden olabilecek birçok faktör olsa da hastaların yaklaşık % 10 unda kesin bir sebep ortaya konamamaktadır. Bu yüzden ağrısı devam eden hastaların çoğunda tekrar bir ameliyat yerine öncelikle ameliyatsız tedavileri denemek gerekmektedir.
Protezli hastalarda ağrıya sebep olabilecek nedenleri ortaya çıkarmak için ayrıntılı ve titiz bir değerlendirme gerekir. Bunun için, düzgün bir muayene, bazı kan tetkikleri, eklem sıvı analizi ve özel bazı görüntüleme yöntemleri gerekebilir.
Hastanın sorgulama ve değerlendirmesi sonucunda bazı ipuçları elde edilebilir. Örneğin; hastanın ağrısı ameliyat sonrasında da hiç değişmeden aynen devam ediyorsa, ağrının diz eklemi dışında bir sebepten kaynaklanabileceği akla gelir. Dolayısıyla gereksiz bir ameliyat yapılmış demektir. Ameliyattan hemen sonra ağrısı devam eden hastalarda ise , kas güçsüzlüğü, enfeksiyon, protez dengesizliği düşünülür. Ameliyattan sonra hastanın ağrıları geçmiş lakin uzun zaman sonra tekrar ağrısı başlamışsa; protez aşınması, geç enfeksiyon, ve stress kırığı akla gelmelidir. Cilde hafifçe dokunmakla olan şiddetli ağrıda nöroma dediğimiz sinir tümörü akla gelir.
Ağrısı devam eden protezli hastaların tedavisinde kesin bir neden ortaya konana kadar ameliyatsız tedaviler denenir. Fizyoterapi , ağrı kesiciler, birtakım destekleyici cihazlar en az 3 ay süreyle uygulanır. Bazı hastalara tanısal ve tedavi amaçlı lokal anestezik enjeksiyonları yapılabilir. Kronik ağrılı hastalarda ise dizin sinirlerine yönelik blokaj tedavileri faydalı olabilmektedir. Radyofrekans ile sinir yakma tedavisi de bu tedavilerin en etkili olanlarında biridir.
Bu tür hastalarda kapalı diz ameliyatları pek gerekmez, lakin çok nadir, özel bazı durumlarda yapılabilir. İstatistiklere göre ağrısı devam eden protezli hastaların üçte ikisi maalesef yeniden bir ameliyat olmak zorunda kalıyorlar. Bu hastaların tekrar ameliyat olmasının en önemli sebepleri, önceki takılan protezin tam yerine oturtulamamış olması ve doku sertliği oluşmasıdır.